Το κλάδεμα είναι μία βασική καλλιεργητική εργασία που βοηθάει τα καρποφόρα δέντρα να δυναμώσουν και να αναπτύξουν νέα βλάστηση. Το σωστό κλάδεμα ενισχύει την καρποφορία των δέντρων και συντελεί στην εξασφάλιση πλούσιας συγκομιδής.
Τι συμβαίνει όμως όταν δεν κλαδεύουμε τα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας; Θα συνεχίσουν να είναι υγιή, με πλούσιο φύλλωμα και να παράγουν πολλούς και νόστιμους καρπούς;
Αν αφήσουμε ακλάδευτα τα καρποφόρα δέντρα, πιθανότατα θα επιβιώσουν και μάλιστα θα συνεχίζουν να αναπτύσσουν αρκετούς βλαστούς. Ωστόσο, θα σχηματίσουν πυκνή βλάστηση, με αδύναμα λεπτά κλαδιά, χωρίς καλό αερισμό και φωτισμό στο εσωτερικό τους. Λόγω αυτών των κακών συνθηκών, θα έχουμε μειωμένη σοδειά και υποβαθμισμένη ποιότητα καρπών.
Το κλάδεμα διαφέρει από δέντρο σε δέντρο και επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους για να κάνουμε σωστό κλάδεμα. Ο τρόπος και η μέθοδος κλαδέματος εξαρτάται από το είδος της καλλιέργειας, από την ποικιλία, από τις εδαφικές και κλιματικές συνθήκες της περιοχής που καλλιεργούμε.
Η διαδικασία του κλαδέματος απαιτεί χρόνο και παρατήρηση από τον καλλιεργητή για να έχει το καλύτερο αποτέλεσμα, ενώ η τεχνική βελτιώνεται με την εμπειρία και τη γνώση ορισμένων βασικών αρχών.
Αξίζει να αναφέρουμε πως οι έμπειροι κλαδευτές των καρποφόρων δέντρων είναι περιζήτητοι από τους επαγγελματίες καλλιεργητές για να έχουν επιτυχημένη παραγωγή.
Ας δούμε τις βασικές οδηγίες για το σωστό κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων, ποια εποχή κλαδεύουμε και ποια εργαλεία χρησιμοποιούμε για να διατηρήσουμε υγιή τα δέντρα και να αυξήσουμε την καρποφορία τους.
Πότε κλαδεύουμε τα καρποφόρα δέντρα;
Τα καρποφόρα δέντρα χρειάζονται κλάδεμα κάθε χρόνο στην κατάλληλη εποχή για να εξασφαλίσουμε πλούσια παραγωγή.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μερικοί καλλιεργητές, ιδιαίτερα σε εσπεριδοειδή δέντρα, όπως στην καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, στην καλλιέργεια της λεμονιάς και στην καλλιέργεια της μανταρινιάς, συνηθίζουν να κλαδεύουν κάθε δύο χρόνια τα δέντρα τους, αυτό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα τους.
Αναφορικά με την εποχή κλαδέματος, θα πρέπει να προσέξουμε καθώς δεν κλαδεύονται όλα τα δέντρα την ίδια εποχή.
Αρχικά, είναι να βασικό να διαχωρίσουμε το κλάδεμα των φυλλοβόλων καρποφόρων δέντρων και το κλάδεμα των αειθαλών καρποφόρων δέντρων καθώς γίνονται διαφορετική εποχή:
α) Κλάδεμα σε φυλλοβόλα καρποφόρα δέντρα
Τα φυλλοβόλα καρποφόρα δέντρα ρίχνουν τα φύλλα τους την εποχή του φθινοπώρου, ενώ την περίοδο του χειμώνα βρίσκονται σε λήθαργο.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν: η καλλιέργεια της αχλαδιάς η καλλιέργεια της ροδιάς, η καλλιέργεια της μηλιάς, η καλλιέργεια της βερικοκιάς, η καλλιέργεια της ροδακινιάς, η καλλιέργεια της δαμασκηνιάς, η καλλιέργεια της αμυγδαλιάς η καλλιέργεια της συκιάς.
Κατά τη διάρκεια του λήθαργου, δεν αναπτύσσουν νέα βλάστηση καθώς δεν κυκλοφορούν χυμοί μέσα στο εσωτερικό των δέντρων.
Αυτή η περίοδος, μέσα στο χειμώνα, από τον Δεκέμβριο ως τον Φεβρουάριο, είναι η κατάλληλη εποχή για να πραγματοποιήσουμε: το κλάδεμα της αχλαδιάς, το κλάδεμα της ροδιάς, το κλάδεμα της μηλιάς, το κλάδεμα της βερικοκιάς, το κλάδεμα της ροδακινιάς, το κλάδεμα της δαμασκηνιάς, το κλάδεμα της αμυγδαλιάς το κλάδεμα της συκιάς.
Αν καθυστερήσουμε και κλαδέψουμε τα φυλλοβόλα καρποφόρα δέντρα μέσα στην άνοιξη, μπορεί να έχουμε εκτεταμένη πτώση ανθών ή μικρών καρπών καθώς και γενικότερη εξάντληση τους. Πότε και πώς γίνεται το κλάδεμα της βερικοκιάς
β) Κλάδεμα σε αειθαλή καρποφόρα δέντρα
Τα αειθαλή καρποφόρα δέντρα δεν χάνουν τα φύλλα τους την περίοδο του χειμώνα και παραμένουν ενεργά.
Σε αυτή την κατηγορία δέντρων ανήκουν: η καλλιέργεια της λεμονιάς, η καλλιέργεια της μανταρινιάς, η καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, η καλλιέργεια του αβοκάντο η καλλιέργεια της μουσμουλιάς
Αν τα κλαδεύαμε μέσα στον χειμώνα, θα προσπαθούσαν να βγάλουν νέα βλάστηση, θα πάθαιναν σοκ λόγω της παγωνιάς και θα υπήρχε κίνδυνος να ξεραθούν. Για αυτό το λόγο, η κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα σε αειθαλή καρποφόρα δέντρα είναι μέσα στην άνοιξη, όταν ολοκληρωθεί η καρποφορία των δέντρων.
Μέσα στην άνοιξη, λοιπόν, πραγματοποιούμε: το κλάδεμα της λεμονιάς, το κλάδεμα της πορτοκαλιάς, το κλάδεμα της μανταρινιάς, το κλάδεμα του αβοκάντο, το κλάδεμα της μουσμουλιάς.
Ποια εργαλεία χρησιμοποιούμε για το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων;
Το κλάδεμα γίνεται ευκολότερο και αρκετά πιο γρήγορο όταν χρησιμοποιούμε τα κατάλληλα εργαλεία.
Τα πιο χρήσιμα εργαλεία για το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων είναι τα εξής: Ένα αλυσοπρίονο για το κόψιμο κορμών ή χοντρών βλαστών Ένα πριόνι για τους χοντρούς βλαστούς Ένα ψαλίδι κλαδέματος για τα λεπτά κλαδιά Ένα κονταροψάλιδο ή κονταροπρίονο για βλαστούς στα ψηλά σημεία
Πριν ξεκινήσουμε το κλάδεμα, αλλά και κατά τη διάρκεια του κλαδέματος από δέντρο σε δέντρο, είναι σημαντικό απολυμαίνουμε τα εργαλεία με ένα πανί που έχουμε βρέξει σε οινόπνευμα ή σε διάλυμα χλωρίνης για να αποφύγουμε τη μεταφορά ασθενειών.
Τι συνθήκες επιλέγουμε για να κλαδέψουμε τα καρποφόρα δέντρα; Το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων δεν μπορεί να γίνεται με όλες τις καιρικές συνθήκες καθώς μπορεί να δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στην ανάπτυξη, την ανθοφορία και την καρποφορία των δέντρων.
Συγκεκριμένα, αποφεύγουμε να κλαδεύουμε σε κάθε περίπτωση όταν βρέχει και έχει πολύ υγρασία για να μειώσουμε τον κίνδυνο προσβολής από μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες. Επιλέγουμε να κλαδεύουμε πάντα μέρες που είναι σχετικά ζεστές και με ήλιο.
Πώς γίνεται το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων;
Το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων είναι μια σύνθετη καλλιεργητική τεχνική με αρκετές ιδιαιτερότητες και δεν μπορεί να τυποποιηθεί απόλυτα για όλα τα καρποφόρα δέντρα. Ωστόσο, ισχύουν κάποιες βασικές αρχές που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να κάνουμε ένα σωστό και επιτυχημένο κλάδεμα.
1. Κρατάμε τα δέντρα σε χαμηλό ύψος Ξεκινώντας το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων, ένας από τους πιο βασικούς στόχους είναι να κρατάμε τα δέντρα σε σχετικά χαμηλό ύψος και να μην ψηλώνουν ανεξέλεγκτα. Αυτό είναι απαραίτητο για να κάνουμε πιο εύκολη τη συγκομιδή και να την εξασφαλίζουμε με πολύ μικρότερο κόστος.
2. Διατηρούμε το σχήμα και τη συμμετρία του δέντρου Φροντίζουμε να διατηρούμε με το κλάδεμα το σχήμα του δέντρου και τη συμμετρία των βλαστών όπως αναπτύσσονται. Αυτό βοηθά σημαντικά για να εξασφαλίσουμε ισόρροπο μοίρασμα της καρποφορίας ώστε να αντέξει το δέντρο το φορτίο της παραγωγής και να μην έχουμε σπασίματα των βλαστών.
3. Κλαδεύουμε ψηλούς και πλάγιους βλαστούς Ανάλογα την ανάπτυξη των καρποφόρων δέντρων, κλαδεύουμε βλαστούς που φεύγουν πολύ ψηλά για να μειώσουμε την τάση των δέντρων για βλαστική ανάπτυξη και να ενισχύσουμε παράλληλα την διάθεση για καρποφορία. Επίσης, κλαδεύουμε κλαδιά που αναπτύσσονται περιφερειακά του δέντρου για να μην μπλέκουν με τα άλλα δέντρα, κάτι που συμβαίνει ιδιαίτερα συστήματα πυκνής φύτευσης.
4. Κλαδεύουμε χαμηλούς βλαστούς Σε αρκετές περιπτώσεις, κλαδεύουμε βλαστούς που αναπτύσσονται χαμηλά προς το έδαφος καθώς είναι απαραίτητο για να διευκολύνονται οι καλλιεργητικές εργασίες. Επίσης, απομακρύνουμε και όσους βλαστούς ξεκινούν από την βάση του κορμού καθώς δεν είναι καρποφόροι και απορροφούν δύναμη από τα δέντρα.
5. Απομακρύνουμε ξερούς και άρρωστους βλαστούς Κατά το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων, αφαιρούμε ξερούς και άρρωστους βλαστούς για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη υγιούς ζωηρής βλάστησης.
6. Απομακρύνουμε κλαδιά που μπλέκονται Για να εξασφαλίσουμε ικανοποιητικό φωτισμό και αερισμό στα καρποφόρα δέντρα , κάτι που βοηθά στην βελτίωση της παραγωγής, απομακρύνουμε κλαδιά που μπλέκονται μεταξύ τους στο εσωτερικό του φυλλώματος των δέντρων.
7. Αφαιρούμε λαίμαργους βλαστούς Απομακρύνουμε τους ‘λαίμαργους’ από τα δέντρα, δηλαδή τους χοντρούς κατακόρυφους βλαστούς στο εσωτερικό του δέντρου που δεν δίνουν καρποφορία. Οι λαίμαργοι εξαντλούν σε θρεπτικά στοιχεία τα καρποφόρα δέντρα και πρέπει να αφαιρούνται έγκαιρα για να έχουμε καλύτερο αερισμό και φωτισμό των δέντρων.
8. Προστατεύουμε τα δέντρα μετά το κλάδεμα Μετά το κλάδεμα, ψεκάζουμε το φύλλωμα και τους βλαστούς των δέντρων με σκεύασμα χαλκού για απολύμανση. Παράλληλα, κάνουμε επάλειψη των μεγάλων τομών του κλαδέματος με ειδική πάστα για να αποφύγουμε την προσβολή από μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες όπως η καρκίνωση της ελιάς, το γλοιοσπόριο της ελιάς, το φουζικλάδιο της μουσμουλιάς, η ανθράκωση, η σκωρίαση, το ωίδιο και πολλές άλλες.
Kι ένα μυστικό για το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων Σε χρονιά έντονης καρποφορίας, μπορούμε να κάνουμε θερινά κλαδέματα αραιώνοντας τους καρπούς των δέντρων, για να βελτιώσουμε το μέγεθος και την ποιότητα τους και παράλληλα να αποφύγουμε την εξάντληση του δέντρου.
Κώστας Λιονουδάκης
Γεωπόνος Γ.Π.Α.
*Το άρθρο είναι από τα μυστικά του κήπου – Πηγή: www.mistikakipou.gr