Το στάδιο της συγκομιδής εξαρτάται από το τελικό προϊόν. Ο καρπός της ελιάς αρχίζει να ωριμάζει όταν κάνουν την εμφάνισή τους μωβ κηλίδες, οι οποίες μεγαλώνουν συνεχώς ώσπου να ωριμάσει ο καρπός και να πάρει το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας του. Οι μαύρες ελιές συγκομίζονται αφού έχουν ωριμάσει (και άρα έχουν αποκτήσει το χαρακτηριστικό τους χρώμα) αλλά πριν αρχίσουν να μαλακώνουν. Οι πράσινες ελιές συλλέγονται όταν έχουν φτάσει στο επιθυμητό μέγεθος και πριν αρχίσει η ωρίμανσή τους. Οι ελιές που συγκομίζονται για την παραγωγή λαδιού, έχουν τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λάδι όταν έχουν ωριμάσει και έχουν αποκτήσει μαύρο χρώμα. Όμως, το πιο αρωματικό λάδι παράγεται όταν η συγκομιδή πραγματοποιείται την περίοδο που οι ελιές αρχίζουν να ωριμάζουν.
Η συγκομιδή επηρεάζει την παραγωγή της επόμενης χρονιάς. Έτσι όταν συγκομίζονται οι ελιές πριν αρχίσουν να ωριμάζουν (πράσινες), παρατηρείται μεγαλύτερη παραγωγή την επόμενη χρονιά. Αντίθετα, αν η συγκομιδή καθυστερήσει η παραγωγή της επόμενης χρονιάς είναι μειωμένη, ενώ υποβαθμίζεται και η ποιότητα του λαδιού.
Συγκομιδή με τα χέρια
Συλλογή από το έδαφος: Έχει πολλά μειονεκτήματα και χρησιμοποιείται μόνο σε καλλιέργειες με πυκνή φύτευση ή όπου τα δέντρα έχουν αποκτήσει πολύ μεγάλο ύψος. Οι ελιές μαζεύονται αφού πέσουν από μόνες τους στο έδαφος. Έτσι είναι πάρα πολύ ώριμες με συνέπια το λάδι που θα παραχθεί να έχει χάσει μέρος της γεύσης και του αρώματός του. Επιπλέον όσο οι ελιές μένουν στο έδαφος, αυξάνεται και η οξύτητα του λαδιού.
Οι ελιές που μαζεύονται από το χώμα, δεν πρέπει να αναμειγνύονται με τις ελιές που συλλέγονται με ραβδισμό ή άρμεγμα γιατί υποβαθμίζουν πολύ την ποιότητα του λαδιού.
Συλλογή με πλαστικά δίχτυα: Είναι μία παραλλαγή της προηγούμενης μεθόδου. Στον ελαιώνα απλώνονται πλαστικά δίχτυα και οι ελιές πέφτουν σε αυτά όταν ωριμάσουν. Η συλλογή πρέπει να γίνεται σταδιακά κάθε 5-10 μέρες για να μην υποβαθμίζεται πολύ η ποιότητα του λαδιού.
Συλλογή με ραβδισμό: Παραδοσιακή μέθοδος συγκομιδής, που απαιτεί όμως εμπειρία. Στη βάση των δέντρων απλώνονται ελαιόπανα ή δίχτυα και οι καρποφόροι βλαστοί ραβδίζονται με ξύλινα ραβδιά ώστε να πέσουν οι ελιές και να μαζευτούν. Ο ραβδισμός πρέπει να γίνεται προσεκτικά και από έμπειρο ραβδιστή ή τινάχτη, για να μην προκληθούν ανεπανόρθωτες ζημιές στα κλαδιά. Μαζί με τις ελιές συλλέγονται και φύλλα και χρειάζεται διαλογή.
Συλλογή με άρμεγμα: Με αυτό τον τρόπο συλλέγονται οι επιτραπέζιες ποικιλίες και κυρίως όσες μαζεύονται πράσινες και προορίζονται για κονσερβοποιήση. Οι ελιές μαζεύονται πάνω από το δέντρο με τα χέρια και είτε τοποθετούνται σε δοχεία, είτε αφήνονται να πέσουν στο έδαφος από όπου και συλλέγονται τελικά.
Συλλογή με χτένισμα: Είναι κατάλληλος τρόπος συλλογής ιδιαίτερα για τις επιτραπέζιες ποικιλίες. Τα κλαδιά της ελιάς χτενίζονται με ιδικά χτένια, οι καρποί αποσπώνται από το δέντρο, πέφτουν στο έδαφος και συλλέγονται.
Μηχανική συγκομιδή
Συλλογή με δονητές δέντρων: Είναι μεγάλα μηχανήματα που συνδέονται στους γεωργικούς ελκυστήρες προκειμένου να πάρουν την απαιτούμενη ενέργεια. Οι δονητές προσαρμόζονται στους κορμούς και τους βραχίονες των δέντρων και τους δονούν προκειμένου να πέσουν οι καρποί. Συνήθως οι καρποί πέφτουν σε μία «ομπρέλα» που διαθέτουν οι δονητές και συλλέγονται από εκεί. Το ποσοστό των καρπών που τελικά συλλέγεται με αυτό τον τρόπο δεν είναι μεγάλο. Επιπλέον αυτή η μέθοδος για να πραγματοποιηθεί προϋποθέτει χωράφι ισοπεδωμένο ή με μικρή κλίση και φύτευση σε γραμμές.
Συλλογή με ραβδιστικά: Με αυτό τον τρόπο συνιστάται να συλλέγονται οι τελειοποιήσιμες ποικιλίες, γιατί οι καρποί χτυπάνε και υποβαθμίζεται η αξία τους για επιτραπέζια κατανάλωση. Είναι ελαφριά μηχανήματα που παίρνουν κίνηση είτε από κινητήρα είτε από επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Το πάνω μέρος τους ή κεφαλή, μοιάζει με χτένα. Αυτό το μέρος περιστρέφεται ή πάλετε και αναγκάζει τις ελιές να πέσουν. Με τα ραβδιστικά μπορούν να συγκομιστούν δέντρα με ύψος μέχρι 4 m.
Διαλογή του ελαιοκάρπου
Είναι απαραίτητη διαδικασία μετά τη συγκομιδή, αφού κατά τη συλλογή του ελαιόκαρπου μαζεύονται μαζί και φύλλα, κλαδιά χώμα, πέτρες και άλλα υλικά. Η διαλογή γίνεται συνήθως με μηχανικό διαλογέα. Συνήθως μαζί με τη διαλογή γίνεται και ταξινόμηση του ελαιόκαρπου ανάλογα με το μέγεθός του.